بازپرس کیست؟
بازپرس مقام قضایی است که در مرحله‌ی تحقیقات مقدماتی پرونده‌های کیفری، به کشف حقیقت می‌پردازد. وظیفه‌ی او جمع‌آوری دلایل له و علیه متهم است؛ یعنی هم باید دلایل اتهام را بررسی کند و هم دلایل بی‌گناهی را.
⸻
نقش بازپرس در عدالت کیفری
بازپرس، مانند داوری بی‌طرف، موظف است حقیقت را بیابد؛ نه صرفاً محکوم کردن متهم. او دستور بازداشت، تفهیم اتهام، بازجویی و حتی آزادی با قرار تأمین را صادر می‌کند. درواقع بازپرس نقطه‌ی تعادل میان حقوق جامعه و حقوق متهم است.
⸻
تفاوت دادستان و بازپرس
• دادستان: نماینده جامعه و مدعی‌العموم است، یعنی علیه متهم اقامه دعوا می‌کند.
• بازپرس: وظیفه‌اش تحقیق بی‌طرفانه است و باید حقیقت را کشف کند، حتی اگر به نفع متهم باشد
جرایم رایانه‌ای و سایبری
با گسترش فضای مجازی، این شاخه اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. مثل:
• هک و دسترسی غیرمجاز به داده‌ها
• انتشار بدافزار و ویروس‌های اینترنتی
• کلاهبرداری اینترنتی و فیشینگ
• انتشار محتوای مستهجن یا تروریستی در فضای مجازی
این جرایم اغلب نیازمند تخصص‌های فنی برای کشف و رسیدگی هستند
دعوای مطالبه وجه یا طلب
این دعوا یکی از شایع‌ترین دعاوی در محاکمه. طلبکار زمانی که طلبش پرداخت نشده، می‌تونه با استناد به اسناد عادی یا رسمی (مثل سفته، چک، رسید، قرارداد) یا حتی شهادت شهود، برای دریافت طلبش اقدام کنه.
اگر سند رسمی در دست باشه (مثل سند رسمی اجاره یا اقرارنامه رسمی)، از طریق اجرای ثبت هم میشه طلب رو وصول کرد و نیازی به دادگاه نیست.
در این دعوا، علاوه بر اصل طلب، امکان مطالبه خسارت تأخیر تأدیه و هزینه دادرسی هم وجود داره
جرم خیانت در امانت
خیانت در امانت زمانی رخ می‌دهد که مال منقول یا غیرمنقولی به‌صورت قانونی و با رضایت مالک به دیگری سپرده شود، اما شخص امین آن را برخلاف قرارداد یا به ضرر مالک تصرف، استفاده یا تلف کند.
ارکان جرم:
1. رکن مادی: سپرده شدن مال از سوی مالک، و سپس استعمال، تصاحب، تلف یا مفقود کردن آن توسط امین.
2. رکن معنوی: سوءنیت عام (علم به امانی بودن مال) و سوءنیت خاص (قصد اضرار به مالک).
3. رکن قانونی: ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات).
نمونه‌های رایج:
• تحویل خودرو به دوست یا آشنا برای استفاده موقت و عدم استرداد آن.
• سپردن پول یا سند برای کاری مشخص و خرج کردن آن در امور شخصی.
مجازات:
حبس از شش ماه تا سه سال و در مواردی الزام به رد مال.