اتاق خبر
جدیدترین خبرهای رسمی حقوقی و روانشناسی
الزامات بانک اطلاعاتی یکپارچه در شفاف‌سازی پرونده های قضایی
خبرنگار: جناب آقای غفوری، شما به عنوان وکیل پایه یک دادگستری، چه مشکلات و چالش‌هایی در روند دادرسی‌های خانوادگی می‌بینید که باعث ایجاد تعارض در سیستم قضائی می‌شود؟ مثلاً زمانی که زوج در یک دادگاه دادخواست صدور گواهی عدم سازش می‌دهد و در دادگاه دیگری دادخواست عدم تمکین زوجه را مطرح می‌کند، این امر چه تأثیری بر روند پرونده دارد؟
آقای غفوری (وکیل دادگستری): بله، این یکی از مشکلات بزرگ سیستم قضائی است. در برخی موارد، زوج در دادگاه خانواده یک دادخواست برای صدور گواهی عدم امکان سازش ارائه می‌دهد، به این معنا که می‌گوید دیگر تمایلی به ادامه زندگی مشترک ندارد، در حالی که در دادگاه دیگری، مثلاً در مجتمع خانواده یکم، دادخواست عدم تمکین زوجه را مطرح می‌کند، که به نوعی نشان می‌دهد هنوز به زندگی مشترک تمایل دارد. این تضاد می‌تواند سردرگمی و مشکلات زیادی را برای سیستم قضائی به همراه داشته باشد. این روند نادرست است و می‌تواند تأثیر منفی در تصمیم‌گیری‌ها بگذارد.
خبرنگار: آیا این تضاد تنها به تعارض آراء مربوط می‌شود، یا چالش‌های دیگری نیز وجود دارد که باعث پیچیدگی بیشتر پرونده‌ها می‌شود؟
آقای غفوری: این چالش‌ها به تعارض در آراء محدود نمی‌شود. در پرونده‌های دیگر مانند اعاده دادرسی‌های کیفری، این مشکلات خود را نشان می‌دهند. به عنوان مثال، در دیوان عالی کشور برای بررسی پرونده‌های اعاده دادرسی، تمامی احکام غیابی، تجدیدنظر و گواهی قطعیت باید از متقاضیان خواسته شود. اگر این مستندات ضمیمه نشوند، رفع نقص صادر می‌شود که خود مشکلی در روند دادرسی ایجاد می‌کند. در صورتی که دادگاه‌ها و مراجع عالی از تصمیمات یکدیگر مطلع نبودند، وکلا و متقاضیان مجبورند تا این اطلاعات را به صورت دستی منتقل کنند که روندی بسیار ناکارآمد است.
خبرنگار: به نظر شما، راه‌حل چیست؟ آیا امکان دارد که سیستم قضائی به شکلی به‌روزتر و هماهنگ‌تر عمل کند تا این مشکلات کاهش یابد؟
آقای غفوری: بله، ما نیاز به یک سیستم هماهنگ و یکپارچه داریم که در آن تمامی مراجع قضائی از تصمیمات و آرای سایر مراجع اطلاع داشته باشند. به عنوان مثال، در مواردی که شعبه‌ای بلاتصدی است یا به کلی منحل شده است، مشکلاتی در پیگیری پرونده‌ها ایجاد می‌شود و این امر باعث کند شدن روند رسیدگی‌ها و صدور گواهی‌ها می‌شود. در برخی موارد، مثلاً در پرونده‌هایی که محکوم در زندان به سر می‌برد و شعبه صادرکننده حکم منحل شده، دسترسی به آرای آن شعبه و صدور گواهی قطعیت دشوار می‌شود. این مشکل زمانی ایجاد می‌شود که سیستم قضائی به‌طور کامل و بدون هماهنگی عمل کند.
خبرنگار: این مشکلات، به‌ویژه در پرونده‌هایی که شعبه‌ای به دلیل تعطیلی یا بلاتصدی از دسترس خارج می‌شود، چه تأثیری بر حقوق متقاضیان و روند رسیدگی‌ها خواهد گذاشت؟ آیا این امر موجب تضییع حقوق آن‌ها نمی‌شود؟
آقای غفوری: دقیقاً همین‌طور است. تضییع حقوق متقاضیان در چنین مواردی کاملاً محتمل است. به‌طور مثال، در برخی پرونده‌ها که محکوم در زندان به سر می‌برد و شعبه صادرکننده حکم منحل شده، یا دادگاه‌ها دسترسی کافی به آرای صادرشده ندارند، نمی‌توانند گواهی قطعیت صادر کنند و در نتیجه متقاضی نمی‌تواند از حقوق خود استفاده کند. این امر می‌تواند منجر به از دست دادن فرصت‌های قانونی و تأخیر در رسیدگی‌های قضائی شود. در این شرایط، باید راهکارهایی فراهم شود که مراجع قضائی از تصمیمات یکدیگر مطلع باشند تا حقوق افراد تضییع نشود.
خبرنگار: با توجه به پیشرفت‌های قابل توجهی که در زمینه فناوری و هوش مصنوعی داشته‌ایم، آیا شما معتقدید که می‌توان از این ابزارها برای بهبود سیستم قضائی و رفع مشکلات موجود استفاده کرد؟
آقای غفوری: بله، قطعاً. فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی می‌توانند نقش بسیار مهمی در بهبود سیستم قضائی داشته باشند. اگر سیستم قضائی به‌طور یکپارچه با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و از اطلاعات و آرای صادرشده آگاه باشند، روند رسیدگی‌ها به طرز چشمگیری تسریع خواهد شد. به‌ویژه اگر سیستم‌هایی ایجاد شود که مراجع قضائی به طور خودکار از تصمیمات یکدیگر مطلع شوند، این امر باعث کاهش خطاهای انسانی و تسهیل در تصمیم‌گیری‌ها خواهد شد. به طور مثال، اگر هر شعبه‌ای از تصمیمات سایر شعبه‌ها و پرونده‌های مشابه آگاه باشد، احتمال بروز اشتباهات و تضییع حقوق کمتر خواهد بود.
خبرنگار: آیا شما فکر می‌کنید که ایجاد چنین سیستم یکپارچه‌ای ممکن است؟ به نظر شما تا چه حد استفاده از این تکنولوژی‌ها در آینده‌ای نزدیک در سیستم قضائی ایران قابل تحقق است؟
آقای غفوری: به نظر من، با پیشرفت‌هایی که در فناوری و تکنولوژی اطلاعات داریم، ایجاد چنین سیستمی کاملاً ممکن است. بسیاری از کشورهای دیگر از این سیستم‌های یکپارچه استفاده می‌کنند و باعث تسریع در روند رسیدگی‌ها و کاهش خطاها شده‌اند. با توجه به نیازهای کنونی سیستم قضائی ما، باید هرچه زودتر به فکر ایجاد چنین زیرساخت‌هایی باشیم تا بتوانیم از این همه پیشرفت در تکنولوژی به نفع عدالت استفاده کنیم. واقعاً جای تعجب است که با این همه پیشرفت، هنوز برخی مشکلات به صورت سنتی و ناکارآمد حل می‌شوند.
خبرنگار: پس شما معتقدید که باید سیستم قضائی ایران به‌طور کامل با تکنولوژی هماهنگ شود تا فرآیندهای قضائی به صورت مؤثرتر و سریع‌تر انجام شود؟
آقای غفوری: دقیقاً. سیستم قضائی باید به یک سیستم هوشمند و یکپارچه تبدیل شود که بتواند اطلاعات را سریعاً پردازش کند و از تصمیمات مراجع دیگر آگاه باشد. این سیستم می‌تواند موجب کاهش مشکلات و افزایش دقت در تصمیم‌گیری‌ها شود و در نهایت حقوق مردم به شکل بهتری حفظ خواهد شد.
