انتشار اسرار خصوصی دیگران در فضای مجازی
اسرار خصوصی دیگران به چه صورتی انتشار می یابد؟ انتشار اسرار خصوصی دیگران مانند : متن پیام ها ، عکس ، فیلم ، صدای ظبط شده و…در فضای مجازی بدون کسب اجازه از صاحب آن جرم محسوب می شود. چنانچه شخص عکس وفیلم دیگران را تغییر و انتشار دهد مجازات مربوطه را به دنبال خواهد داشت . درصورتی هم که فرد صرفا با هدف ترساندن یا اخاذی تهدید کند که اسرار خصوصی دیگری را منتشر خواهد کرد ، مرتکب جرم شده است و مجازات خواهد شد.
شرایط انتشار اسرار خصوصی دیگران در فضای مجازی چیست؟ انتشار اسرار خصوصی دیگران در فضای مجازی شرایطی دارد از جمله آنکه جرم ارتکابی باید به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی انجام شود ، زیرا جرم مذکور از جرائم رایانه ای است . به عنوان مثال ، چنانچه شخص عکس دیگران را به صورت پوستر یا تراکت پخش کند، مشمول موارد مذکور نمی شود. شرط دیگر تحقق جرم بدین صورت است که باید عکس و فیلم ها متعلق به شخصی غیر از مرتکب باشد.درصورتی که مرتکب عکس و فیلم خود را انتشار دهد مجازات نمی شود ،مگرآنکه عکس و فیلم او مستهجن باشد که به دلیل پخش تصاویر مستهجن مجازات می گردد. چنانچه انتشار فیلم و عکس بدون رضایت شاکی صورت پذیرد ، مرتکب مشمول مجازات قرار می گیرد و درصورتی که شاکی راضی به انتشار تصاویرش باشد نمی توان مرتکب را مجازات نمود . درصورتی که اقدام انتشار به دستور قانون یا مقامات قضایی نباشد، اقدام مرتکب غیرقانونی است و وی مجازات خواهد شد. به عنوان مثال درفرضی که مقام قضایی دستور انتشار تصاویر مجرمین را دهد ، انتشار تصاویر غیر قانونی نیست و شکایتی هم پذیرفته نمی شود. مرتکب باید عمدا ، آگاهانه و باسوء نیت عمل مذکور را انجام دهد و چنانچه اقدام وی از روی سهو خطا باشد ، قابل پیگرد نیست . اقدام مرتکب باید موجب ایجاد ضرر به شاکی یا عرفا موجب هتک حیثیت او شود تا مرتکب ،مشمول مجازات قرار گیرد. مانند آنکه درهنگام تهیه یک مستند ،فردی رهگذر نیز در فیلم قرارگیرد ، فرد مذکور نمی تواند ادعای پخش تصاویر به صورت غیر قانونی را نماید زیرا از عمل مذکور ضرری به وی وارد نشده است.
مجازات انتشار اسرار خصوصی دیگران در فضای مجازی چیست؟ براساس ماده 17 قانون جرایم رایانه ای ، هر شخص به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی ، صوت، تصویر ،فیلم خصوصی ،خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او جز در موارد قانونی منتشر کند یا دردسترس دیگران قرار دهد ، به نحوی که منجر به ضرر یا عرفا موجب هتک حیثیت او شود ، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد. علاوه برآن امکان دارد شخص به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی ، فیلم ، صوت یا تصویر دیگران را تحریف کند یا تغییر دهد و سپس آن ها را منتشر نماید یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر کند ، به نحوی که عرفا موجب هتک حیثیت فرد شود ، به حبس از نود ویک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هردو مجازات محوم خواهد شد . چنانچه تغییر یا تحریف به صورت مستهجن باشد، مرتکب به حداکثر هر دو مجازات مقرر، محکوم می گردد.
شرایط تحقق جرم تهدید به انتشار اسرار خصوصی دیگران چیست؟برای تحقق جرم تهدید شرایطی لازم است از جمله آنکه باید تهدید کننده توانایی انجام عمل مورد تهدید را داشته باشد .مانند آنکه کسی که شما را تهدید به انتشار تصاویر خصوصی در فضای مجازی می کند ، باید حداقل توان انجام کار با رایانه و اینترنت را داشته باشد. شرط دیگر تحقق جرم تهدید آن است که وضعیت تهدید شونده باید به صورتی باشد که امکان اجرایی شدن تهدید وجود داشته باشد. به عنوان مثال درصورتی که شما فردی باشید که کلا هیچ عکس و فیلمی از خود ندارید، تهدید کننده چه چیزی را می خواهد منتشر کند؟! پس تهدید او امکان پذیر نیست.تهدید باید در خصوص شخص تهدید شونده موثر واقع شود ، بدین معنا که سبب ترس او گردد.
تهدید به چه صورتی اتفاق می افتد؟ تهدید، به عملی گفته می شود که ممکن است موجب ضرر به آبرو ، شرافت وحیثیت اشخاص شود یا سبب افشای اسرار خصوصی گردد . در خصوص تهدید ، چنانچه شخص به قصد اخاذی طرف مقابل را تهدید نماید و دریافت مال از تهدید شونده هدف شخص باشد یا خیر ، ملاک عمل قرار نخواهد گرفت ، بلکه صرف تهدید به تنهایی جرم محسوب می شود.
مجازات تهدید در فضای مجازی چیست؟ امکان دارد فردی شما را تهدید به افشای اطلاعات خصوصی در فضای مجازی کند و چنانچه شرایط تهدید نیز وجود داشته باشد، براساس قانون مجازات اسلامی ، مجازات مرتکب تا 74 ضربه شلاق یا حبس از دوماه تا دو سال خواهد بود.
نحوه شکایت از انتشاردهنده اسرار خصوصی در فضای مجازی به چه صورتی است؟ برای شکایت از فردی که تصاویر خصوصی شما را منتشر کرده است یا شما را تهدید به انتشار می کند باید ابتدابه دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و در سامانه ی ثنا ثبت نام کنید.سپس باید شکوائیه یا شکایت نامه ای تنظیم کنید و آن را به همراه تمام دلایل و مدارک خود ثبت نمایید . عامه مردم باور اشتباهی در خصوص غیر قابل استناد بودن ادله الکترونیکی در محاکم و دادگاه ها دارند اما از سال ۱۳۸۲ به علت کثرت کاربران فضاهای سایبری و وقوع جرایم متفاوت ،سبب ورود آسیب های بسیاری از سوی کاربران هنجارشکن که عموماً دچار فقر فرهنگی نیز هستند گردید . در قانون تجارت الکترونیک ، ادله الکترونیکی مانند : صوت ، تصویر، متن و... به عنوان ادله اثبات دعوا مورد پذیرش قضات در محاکم قرارگرفت و با تصویب قانون جرایم رایانه ای ،جرایم موجود در فضای مجازی مورد جرم انگاری واقع شد . اکنون ادله الکترونیکی می تواند علیه مجرمین به کارگرفته شود و با ایجاد علم و آگاهی برای قضات، باعث محکومیت بسیاری از مجرمین فضای مجازی گردد.
دادگاه صالح برای شکایت از انتشار دهنده عکس وفیلم خصوصی در فضای مجازی کجاست؟ دادسرای عمومی و انقلاب صلاحیت انجام تحقیقات مقدماتی را دارد.سپس در صورتی که برای متهم قرار مجرمیت صادر شود، دادگاه کیفری دو صالح برای رسیدگی و صدور حکم خواهد بود. از نظر محلی نیز باید به محل وقوع جرم توجه نمود ،درخصوص جرایم رایانه ای ، تعیین محل وقوع جرم تا حدودی دشوار است. اما در واقع ، محل وقوع جرم ، مکانی است که عمل انتشار و افشای اسرار خصوصی در آن مکان صورت پذیرفته است. بنابراین دادسرای عمومی و انقلاب محل وقوع جرم ،صلاحیت انجام تحقیقات مقدماتی و دادگاه کیفری دو محل وقوع جرم ،صلاحیت رسیدگی به موضوع جرم را دارد.در تهران نیز دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه 31 ویژه ی رسیدگی به جرائم رایانه ای تشکیل شده است. بنابراین شکایات مرتبط در تهران، به دادسرا مذکور ارجاع می شود.
گردآورنده : نگین ارزانی