
معنویت
معنویت ریشه ای اصیل داشته که تاریخچه آن به تاریخچه خلقت انسان گره خورده است. معنویت در هر دوره و زمانی بر اساس خصوصیات و ویژگی های آن دوره زمان تجلی یافته و در زندگی بشری ریشه دوانده است. معنویت یکی از قوی ترین تجربیات انسانی است که در جهان امروز همچنان برقرار است.
سوالات معنویت
معنویت به سوالات اساسی انسان از قبیل موارد زیر اشاره می کند:
جهان
علت ظهور جهان
قانون
روند تکامل جهان
هدف و پایان زندگی انسانی در این جهان
و مسائل مشابه آن
منبع: مجله آی سنج

معنویت و مذهب
معنویت مفهومی است که با مذهب تعامل زیادی دارد، ولی با آن متفاوت است. در گذشته، نه چندان دور، معنویت به عنوان یک پدیده ای دیده شد که محل تحصیل و کار بالینی نبود. همانطور که بسیاری از متخصصان روانپزشکی به معنویت مراجعین خود به عنوان یک موضوع کاملا خصوصی نگاه می کردند و بر این باور بودند که نباید وارد آن شوند و بهترین راه انتقال این بخش به روحانیون و دانشمندان مذهبی بود.
حتی برخی از آنها نگران بودند که روان درمانگران اعتقادات معنوی خود را در فرایند درمان به بیمار تحمیل کنند.
بعضی از ترس ها اختلافات ناشی از تحقیقات در مورد مسائل معنوی بود. با این وجود، طی چند دهه گذشته، توجه محققان و نظریه پردازان علوم مختلف، از جمله جامعه شناسی، روانشناسی، مطالعات دینی و پزشکی، دوباره روی دین و معنویت تمرکز کرده و عملکرد این تجربیات انسانی در جنبه های فیزیکی، روانی و سلامت اجتماعی انسان مورد توجه قرار گرفته است.
منبع: مجله آی سنج، با اندکی تغییر

تاب آوری و سلامت معنوی :
معنویت یکی از جوانب انسان در مراقبت کل نگر در نظر گرفته می شود که در سلامتی و رفاه نقش مهمی ایفا می کند.
سلامت معنوی یکی از مؤلفههای مهم سلامت می باشد. توجه به بعد معنوی میتواند تأثیر به سزایی در کسب سلامت عمومی داشته باشد.
تحقیقات مشخص کردهاند که معنویت نه تنها بر حالتهای خلقی و سلامت روانی افراد موثر است، بلکه شرایط جسمانی آن ها را نیز در بر می گیرد.
(حجتی، نظری، شریف نیا و آخوندزاده، 1388 .)
سلامت معنوی، تجربه ی انسان در دو چشم انداز سلامت مذهبی و سلامت وجودی را بهبود می بخشد.
چشم انداز سلامت مذهبی بر چگونگی درك افراد از سلامتی در زندگی معنی شان، هنگامی که با قدرتی بالاتر ارتباط دارند متمرکز است و چشم انداز سلامت وجودی بر نگرانی های اجتماعی و روانی افراد متمرکز است.(مرعشی و محرابیان، 1394 )

رابطه معنویت ، تاب آوری وراهبردهای مقابله ای با بهزیستی روان شناختی دانشجویان:
پژوهشگران دریافتند که رابطه مثبتی بین متغییر های تاب آوری ، معنویت و راهبرد های مقابله ای وجود دارد. (مؤمنی ، خدامراد، کرمی ، جهانگیر، شهبازی راد، افسانه – ۱۳۹۰ ).
با توجه به اینکه متغییرهای تاب آوری ، معنویت و راهبردهای مقابله ، پیش بینی کننده های معناداری برای بهزیستی روان شناختی هستند؛ می توان باایجاد چنین ظرفیتهایی در موقعیت های آموزشی بهزیستی روان شناختی دانشجویان را ارتقا داد.
یعنی هر چقدر سطح معنویت ما بالاتر باشد؛ انسان تاب آورتری خواهیم بود و برای ارتقا و افزایش این مولفه روان شناختی (تاب آوری) می توانیم از معنویت کمک بگیریم.
هر چه هر یک از ما بیشتر بکوشیم تا سطح تاب آوری مان را افزایش دهیم؛ از جامعه تاب آورتری نیز برخوردار خواهیم بود.
خانه تاب آوری

#تاب آوری
سلامتی مفهومی چند بعدی است که علاوه بر فقدان بیماری و ناتوانی احساس شادکامی و بهزیستی را در بر می گیرد.
در مدل استرس – بیماری (بیماری ناشی از استرس) اعتقاد بر این است که افراد در صورتی دچار بیماری اختلال یا اختلال می شوند که در ابتدا زمینه ای زیستی روان شناختی یا روان اجتماعی برای ابتلا به آن اختلال یا بیماری داشته باشد و سپس تحت استرس قرار گیرند در حالی که بسیاری از افراد زمینه ابتلا به بسیاری از بیماری ها را دارند اما همه دچار این بیماری ها نمی شوند آنچه مانع از پای در آمدن افراد در مقابل استرس می شود؛ روش هایی است که آنها برای تعدیل استرس به کار می برند.
این روش های کار آمد بر پایه ویژگی های تاب آوری بروز می کند (میکینون).
ماهیت بعضی از مشاغل و تجارب به گونه است که خواه نا خواه افراد دچار مشکل می شوند به گونه ای که ممکن است سلامت روانی آنها تهدید شود.
بنابر این توجه به ظرفیت های فردی و روانی که فرد به کمک آنها بتواند در شرایط مقاومت نماید و دچار آسیب دیدگی نگردد و حتی در تجربه چنین شرایط مشکل آفرین یا بحرانی ،خود را از لحاظ شخصیتی ارتقاء دهد، اخیرا مورد توجه روان شناسان مثبت گرا قرار گرفته است مفهومی که تحت عنوان رشد پس از ضربه (post traumaticgrowth) مطرح می شود (مومنی، خدامراد،اکبری، مصطفی،آتشی زاده فروزان ۱۳۸۸).
مفهوم تاب آوری نه فقط افزایش قدرت تحمل و سازگاری فرد در برخورد با مشکل است بلکه مهم تر از آن حفظ سلامت روان و ارتقاء آن است تاب آوری به افراد توانایی می بخشد تا با مشکلات و نا ملایمات زندگی و شغلی روبرو شوند؛
بدون اینکه دچار آسیب شوند.
و حتی این موقعیت ها را فرصتی بر ای رشد ارتقاء و رشد شخصیت خود مورد استفاده قرار دهند (مومنی، خدامراد،اکبری، مصطفی،آتشی زاده، فروزان ۱۳۸۸).
تاب آوری فرایند مقابله و سازگاری موفقیت آمیز در برابر شرایط چالش بر انگیز و تهدید کننده زندگی است به عبارتی نوعی سازگاری مثبت در برابرشرایط ناگوار است و ایجاد تقویت آن در انسان ها بالاخص از زمان کودکی تاثیر بسزایی در سازگاری با شرایط مختلف زندگی و سلامت روان دارد و همچنین از طرفی یکی از عوامل موثر بر آن شرایط اجتماعی رفاهی و منطقه ای است که فرد در آن زندگی می کند لذا به نظر می رسد عوامل اجتماعی مربوط به جامعه و بهره مندی از امکانات رفاهی به عبارتی زندگی در مناطق دارای امکانات تاثیر بسزایی در تاب آوری افراد دارد (سیماراصل ، نسترن ، فیاضی، مرجان،قلی پور، آریان – ۱۳۸۹)
تاب آوری در مورد کسانی به کار می رود که در معرض خطر قرار می گیرند ولی دچار اختلال نمی شوند از این رو شاید بتوان نتیجه گیری کرد که مواجه شدن با خطر شرط لازم برای آسیب پذیری هست اما شرط کافی نیست.
تاب آوری توانایی بازگشت به عقب و بهبود یا انطباق موفق در مواجه با آسیب یا مانع است و عوامل محافظتی نقش بلوک های ساختاری تاب آوری برای توانمند کردن فرد جهت غلبه بر عوامل فشارزای زندگی را دارا هستند.

ویژگی های افراد تاب آور:
۵- رابطه دوستانه یا عاشقانه خوبی دارند:
-پژوهش ها نشان می دهند که مردم در شرایط کاری دشوار و تخریب کننده، اگر رابطه دوستانه یا خانواده دوست داشتنی داشته باشند مقابله بیشتری در مقابل استرس دارند و احتمال مریضی کمتری می رود.
-افراد تنها و منزوی بیشتر مستعد شرایط آشفته هستند.
-صحبت کردن با دوستان و خانواده از اثر مشکلات می کاهد و موجب افزایش احساس ارزشمندی خود و اعتماد به نفس می شود.

ویژگی های افراد تاب آور:
۴-عزت نفس و اعتماد به نفس محکمی دارند:
-عزت نفس یعنی این که شما چه احساسی در مورد خودتان دارید.
این احساس عزت به نفس تعیین می کند که شما چه اندازه از اشتباهاتی که برایتان رخ می دهد، یاد می گیرید.
- این احساس به شما اجازه می دهد که تایید و تحسین دریافت کنید و به عنوان سپری بر علیه عبارت های آسیب زا در هنگام دریافت انتقادات سازنده عمل می کند.

ویژگی های افراد تاب آور:
۳- خود را سریع سازگار می کنند:
-به لحاظ هیجانی و ذهنی بسیار منعطف هستند.
-با ویژگی های شخصیتی متناقض راحت هستند.
-می توانند قوی و لطیف، حساس و سخت، منطقی و شهودی، آرام و هیجانی، جدی و بازیگوش ...باشند.
-هر چه بیشتر بهتر می توانند با شناسایی راههای منفی و اشتباه برای رسیدن به پیامدهای مثبت بیاندیشند و تلاش کنند.
برای مثال از خود می پرسند؛
" چه چیزی اشتباه خواهد بود؟ بنابراین از آن می توان اجتناب نمود."

ویژگی های افراد تاب آور:
۲- به طور مداوم از تجارب خود می آموزند:
*تجارب جدید و غیر منتظره را سریع درون سازی می کنند و تغییر یافتن به وسیله آن ها را تسهیل می کنند.
*از خود می پرسند:
-"نکته جدید یا درس آن چیست؟"
-"چه سرنخ های اولیه ای وجود داشته که من آن ها را از نظر انداخته ام؟"
-"دفعه بعد اگر اتفاق بیفتد، من..."